Meme sağlığı tarama ve tanı yöntemleri konusunda radyoloji uzmanı Işıl Türkmen Soygur,
meme kanseri ve mamografinin hayatımızdaki önemini anlattı.
Sizi tanıyabilir miyiz?
Ben, meme sağlığı tarama ve tanı yöntemleri konusunda radyoloji uzmanıyım. 2009 yılında beri profesyonel iş zamanımın tamamını, meme sağlığı taraması ve meme hastalıkları tanısı oluşturuyor. TED Ankara Koleji’nden sonra, Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi’nden 1995 yılında mezun oldum. 2000 yılında Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Radyoloji Bölümü’nden Radyoloji Uzmanı olduktan sonra ABD’de Seattle’da University of Washington Nöroradyoloji Bölümü’nde üst ihtisas yaptım. Bilkent Üniversitesi’nde işletme yüksek lisansının ardından kendimi yeniden Seattleda bu kez Seattle Cancer Care Alliance Meme Radyolojisi bölümünde buldum. Hemen ardından Hacettepe Üniversitesi Onkoloji Enstitüsü’nde Meme Radyolojisi Bölümü’nde sorumlu tek uzman doktor olarak çalışmaya başladım.
Son zamanlarda ise sadece meme sağlığı konusunda kaliteli, insan odaklı, konforlu, butik hizmet sunabilmek amacıyla kurduğumuz meme görüntüleme merkezimizde çalışmaktayım.
Meme radyologu ne yapar?
Günümüzde artık radyoloji de kendi içinde alt dallara ayrılarak sistem hatta organ bazında görüntülemeye dönüştü. Meme sağlığı hakkında bir yorum yapabilmek için çok iyi derecede dijital mamografi okuyabilmek, aynı zamanda meme ultrasonograf isi ve gereken durumlarda çok iyi meme MR yorumu yapabilmek, tüm bu görüntüleme yöntemlerini bir arada bulmaca parçaları birleştirircesine değerlendirmek ve gerekirse biyopsi yapabilmek gibi beceri ve bilgi donanımına sahip olmak gerekir. Tabii bir de kullanılan teknolojinin son derece güncel olması ideal koşullan sağlar. Butik ve etik hizmet vermek amacıyla kurulan görüntüleme son teknoloji ile üretilmiş dijital mamograf i cihazımız ve ultrasonograf i cihazımız ile gelişmiş ülkelerdeki standartlarda görüntüleme yapmakta ve gereken durumlarda, konforlu şartlarda, lokal anestezi ile biyopsi de yapabilmekteyiz. Bilgili ve deneyimli meme radyologu ne gereksiz bir rahatlık ne de gereksiz endişe ile hareket etmeli; takip ya da ileri tetkik yönünde en doğru yolu gösterebilmelidir.
Meme kanseri hangi sıklıkla görülüyor?
Maalesef meme kanseri oldukça yaygın bir durum; neredeyse yaklaşık her on kadından birinde görülebiliyor ancak ne kadar erken yakalarsak o kadar kontrol bizde oluyor; rahat atlatılabiliyor. Son teknoloji donanımlı meme merkezimizde bir milimetre çapında kanserleri bile yakalayabilmekteyiz ki bunu da dikkat, bilgi, deneyim ve yüksek çözünürlüklü cihazlarımıza ve kendini önemseyen bilinçli kadınlara borçluyuz. Tabii bu kadar küçükken yakalayabilmek de meme kanserini daha yaygmmış gibi ve daha yakınımızda hissettiriyor. Bu da, daha çok hayatların kurtarılması ve kaliteli yaşamın sürdürülmesi anlamına geliyor.
Meme kanseri belirtileri nelerdir?
Kendini ayda bir kez kontrol etmek, kişinin kendi normalini fark etmesini sağlıyor. Memede normal kavramı, kişiye özgüdür. Tıpkı yüzümüz gibi meme dokumuz da başkası ile kıyaslanamaz. Memede yeni ele gelen sert, hareketsiz bir doku, şekil bozukluğu, meme başından gelen duru berrak akıntı ya da kanlı akıntı, meme cildinde değişiklik, meme başında daha önce olmayan içeri çekinti gibi bulgular kanser belirtisi olabilir. Mutlaka genel cerrah muayenesi ve dijital mamografi tetkiki gerekir. Eğer varsa önceki mamograf iler, kıymetli mücevher değerindedir. Çünkü meme radyologu sizi sadece kendinizle karşılaştırabilir ve oluşan tehlikeli farklılaşmaları bu sayede erken safhada tespit eder.
Meme kanseri genetik bir hastalık mıdır?
Tüm kanserler genetik kodlarda tanımlıdır ancak bu genleri taşıyan herkes kanser olacak diye bir kural olmadığı gibi, benim ailemde kanser yok o halde bende de olmaz düşüncesi de doğru değildir. Meme kanseri tanısı alan kişilerin %85-90’ında aile öyküsü yoktur. Ancak kuvvetli aile öyküsü olan kişilerin yakın takipte olmaları ve yılda bir kez dijital mamografi yanı sıra yılda bir kez de meme MR ile taranmaları önerilmektedir. Buna rağmen meme MR tetkiki ya da ultrasonograf i, dijital mamografiyi tamamlayıcıdır; mamograf inin yerini almaz.
Erken tanı için neler yapılmalı?
Her şeyden önce sorumluluk kadınların kendisinde. Modern, bilinçli kadınlar kırk yaşından sonra yılda bir kez dijital mamografi yaptırmalı ve meme cerrahisinde uzman doktorlara muayene olmalıdır. En iyi teknolojiyi ve en iyi meme radyologunu talep etmelidir. Annesinde meme kanseri öyküsü olanlarsa, annenin tanı anındaki yaşından on yaş önce dijital mamografi yılda bir kere yaptırmalıdır. Kendi kendine ayda bir kez meme muayenesi de mutlaka düzenli yapılmalıdır.
Çoğu kadın mamograf iden korkuyor; nasıl bir tetkiktir?
Esasında korkulması gereken mamografi çektirmek değil, bu tetkiki hiç yaptırmamış olmaktır. Her biri yaklaşık beş saniye süren dört çekimden oluşan, toplam yirmi saniyelik bir tetkiktir. Bunun öncesinde memeye ideal görüntüleme pozisyonu vermek birkaç dakika almaktadır. Merkezimizdeki dijital mamografi cihazının çekim sırasında yaydığı radyasyon miktarı ise hali hazırda günlük ortamda maruz kaldığımız radyasyon dozu kadardır; vücutta birikmez. En büyük korku bu tetkiki yaptırmaya karar verme
aşamasında ve sonuç beklerken yaşanıyor; tetkikin kendisinden korkulacak bir şey yok aslında.
Mamograf inin önemini anlatabilir misiniz?
Dijital mamografi sayesinde artık meme kanserinin elle kontrol ile fark edilemeyecek kadar küçük bulgularını bile görebiliyoruz. Mamograf inin görüntülediği, gerçek erken tanı bulgusu olan bir milimetreden küçük mikrokalsifikasyonları ne ultrason ne de MR ile fark etmek mümkün değildir. Bu kadar küçük odaklar mamograf ide tespit edildiğinde normal yaşam konforlu devam edecek demektir.
Meme kanseri teşhisi konulduktan sonra kişiyi neler bekliyor?
Çok fazla sayıda çeşitliliği bulunan meme kanserinin iyileştirilmesi de son derece kişiye özel inceliklere dikkat edilerek planlanmaktadır. Ne kadar erken yakalanılırsa memenin korunması da o kadar mümkün olmaktadır; bundan sonra gerekirse ilaçlar ve radyoterapi eklenmektedir. Ayrıca yakınlarının da erken tanı yönünden taranması önerilmektedir.
Eklemek istediğiniz bir konu var mı?
Günlük hayat koşturmasında her zaman yapılacaklar listemiz mutlaka var. Her şartta evimizin düzenini sağlamayı birinci planda tutuyorsak, çocuklarımızın okulları ile ilgileniyor, her koşulda kuaföre gidebiliyor, toplantıları kaçırmıyorsak bütün bunları yapabilmemizi sağlayan sağlığımızın farkında olalım; kendimizi “gerçekten” önemseyelim ve kırk yaşından sonra, yılda bir kez, sadece birkaç dakikamızı meme sağlığımıza, mamograf iye ayıralım. İnanın hayatımızın konforu ve sürdürülebilirliği kendimize ayıracağımız birkaç dakikaya bağlı olabilir.*
IŞIL GÖRÜNTÜLEME Meme Sağlığı Merkezi Adres: iç Sokak 7/1 Güvenevler Gankaya Ankara Tel:+90 312 466 9818
